Szerfy Pomorskie - katalog i opracowanie

Szerfy, zwane też fenigami, to zdawkowa moneta miedziana związana nierozłącznie z mennictwem księstw pomorskich. Wynalezienie prasy menniczej spowodowało zwiększenie możliwości produkcyjnych mennic. Tym samym opłacalna stała się produkcja monet miedzianych. Ogólną wielkość produkcji szerfów pomorskich szacować należy na ponad 10 000 000 sztuk. Jak wielka to była ilość monet, niech świadczy fakt, że Szczecin – stolicę księstwa − zamieszkiwało wówczas około 5–6 tysięcy osób.

W ostatnich latach możliwości opracowania tych monet radykalnie wzrosły. Przemyślenia autorów, kwerenda na znacznej ilości monet oraz analiza dotychczasowych opracowań wzbogacają wiedzę na ich temat. Udowadniają błędną atrybucję, czy też podważają istnienie niektórych wątpliwych roczników czy odmian monet. Ten zdawkowy pieniądz, używany głównie przez biedotę, był nagminnie gubiony w trudach dnia codziennego. Po olbrzymiej nadprodukcji z lat 1591−1592 i wynikającej z tego deprecjacji tego nominału wiele monet zostało zwyczajnie wyrzuconych czy przerobionych na przykład na guziki. W związku z tym szerfy są odnajdywane najczęściej w znaleziska luźnych. Pozbawione kontekstu są poza zasięgiem typowych działań archeologicznych. Odkrywane na polach czy łąkach, przez poszukiwaczy amatorów, z monet rzadkich stają się popularne i dostępne. Dotychczasowa nikła podaż w minionych wiekach sprawiła, że wiedza na ich temat jest niekompletna.

Na podstawie wniosków, do których doszli autorzy, mocno należy zrewidować aktualną wiedzę na temat tych monet. Z popularnego Ilustrowanego Skorowidzu Pieniędzy Polskich i z Polską Związanych autorstwa E. Kopickiego (wyd. 1995) należy wykreślić aż 11 pozycji katalogujących szerfy! Autorzy wprowadzają nowe nieznane roczniki i odmiany tego nominału oraz co ciekawe opisują dokładnie proces walcowania monet. Publikacja ta rozwiązuje zagadki z przeszłości oraz obala tezy wprowadzone do numizmatyki pomorskiej nawet w XIX wieku.